Veranderen is een natuurlijk (leer) proces.
Wijzelf en onze wereld zijn permanent in verandering, zowel ten goede als ten kwade. Dit zowel door ons vermogen om te leren als ons onvermogen dat te doen. Veranderen is dan ook vooral het bewust gebruiken van het veranderingsvermogen van mensen om ook voor hen zinvolle en zingevende resultaten te bereiken en het opheffen van stagnerende belemmeringen.
Veranderen is loslaten.
Bij veranderingen gaat het er niet alleen om iets nieuws te bereiken maar ook om afscheid te nemen van iets bestaands. Maar al te vaak wordt wel gedefinieerd wat in de toekomst moet en mag, maar niet wat er niet meer kan of mag. Daadwerkelijke verandering komt alleen tot stand indien men bereid en in staat is gevestigde patronen te onderzoeken en los te laten.
Mensen willen wel veranderen, maar niet veranderd worden.
Dit geldt zeker indien het niet gaat om pure systeemveranderingen maar om beoogde gedragsveranderingen. Vrijwel niemand vindt het leuk om object te zijn van de veranderingsmacht van anderen. Omdat mensen vooral hard lopen voor hun eigen ideeën is veranderen ook vaak opnieuw het eigen wiel uitvinden.
Veranderen is kiezen én doen.
Veranderen is keuzes maken waarbij elke optie andere opties uitsluit. Maar daarnaast is een verandering niet alleen een besluitvormingstraject. Veranderen begint bij denken, maar moet altijd gevolgd worden door actie. Veel aandacht moet er dan ook zijn voor implementatie en realisatie en de condities die dat bevorderen of belemmeren.
Veranderen is voorbeeld geven.
Veel veranderaars hebben het meer over “zij” dan over “ik”, hetgeen hun geloofwaardigheid en effectiviteit ernstig aantast. De aanpak van de verandering is ook een eerste demonstratie van wat komen gaat.
Veranderen is het verleden begrijpen en de toekomst kunnen zien.
Inzicht in het verleden en hoe dit verleden het heden bepaalt laat onderscheid zien tussen herhaling en vernieuwing. Het kunnen visualiseren van de toekomst als nieuwe werkelijkheid is de basis van koersbepaling.
Mensen maken systemen, maar systemen maken ook mensen.
Wij worden bepaald door datgene wat wij zelf in het leven hebben geroepen. Vaak beleven wij onze eigen systemen als moeilijk te veranderen vanzelfsprekendheden. Deze samenhang tussen context en gedrag maakt veranderingen vaak ook complex. Jezelf weer meester voelen over jouw eigen situatie en inzicht krijgen over de impact die jij hebt of kunt hebben op jouw situatie en de impact die die situatie heeft op jou is wezenlijk bij veranderingsprocessen.
Onderzoekt alles en behoudt het goede.
Niet alles moet veranderd worden. Vaak is het ook goed te kijken naar wat behouden moet blijven. Dit niet als vanzelfsprekendheid maar als bewuste keuze.